می دونید که کمان ها در چند دسته کمان سنتی(لانگ بو -سامورایی و...) ، کمان ریکرو(دو خم) ، کمان کامپوند(مرکب) و کراسپو( کمان تفنگی) تقسیم میشن.
کمانهای سنتی معمولا به صورت یک تکه یا لمینت شده از چوب ساخته می شوند و گستردگی کمتری دارند( به تازگی کمانها سنتی علاقمندان زیادی پیدا کرده و مسابقات آن برگزار می شود) ساده ترین نوع کمان از نظر ساخت هستند. نمونه ای از کمانهای سنتی از چوب بلوط یا گردو ساخته می شوند و برخی نمونه از چوب و گلس بصورت لمینتی ساخته می شوند.
کمانهای سنتی هیچگونه لوازم جانبی از قبیل سایت ، رست ، پلانگر ، استاب و... روی آن بسته نمی شود و فقط برای کشیدن کمان از دستکش چرمی یا تب استفاده می شود.
صحبت اصلی ما در این مقاله درباره کمانهای ریکرو است. در صورتی که تفاوت کمان های ریکرو و کامپوند رو نمی دونید توصیه می کنم ابتدا این مطلب ما درباره تفاوت کمان ریکرو و کامپوند رو مطالعه کنید. اما به صورت کلی کمان ریکرو از یک قبضه ، دو عدد بازو و یک عدد زه تشکیل شده است. کمانهای کامپوند دارای قرقره ، زه چند تکه و کابل گارد هستند
در بازار ایران انواع تیروکمان ریکرو چوبی ، پلاستیکی و فلزی دیده می شود. این کمانها چه تفاوتی با هم دارند و بهترین جنس برای کمان کدام جنس است. در زیر به ترتیب از پایین ترین تا بهترین کیفیت جنس کمان های ریکرو رو برای شما تشریح می کنیم
کمانهای چوبی
یکی از قدیمی ترین جنس ها برای کمان های ریکرو که تنها برای کمانهای آموزشی از این جنس استفاده می شود چوب است. مزیت این کمانها قیمت ارزان و مناسب آنهاست و بدترین مشکل آن ، تاب برداشتن قبضه کمان بر اثر رطوبت ، فشار و... است.
نمونه این کمان ها در بازار ایران کمان آموزشی ویلد کت راجیم Ragim ایتالیایی است که متاسفانه یکی از بی کیفیت ترین نمونه کمان های آموزشی چوبی است که وارد کشور ما شده(در زمان ریاست کریم صفایی در فدراسیون) و چون حاشیه سود خوبی برای فروشنده ها و برخی مربی ها داشت تبلیغ زیادی براش می کردند
خرید آنلاین کمان راجیم ویلدکت
نمونه با کیفیت تر این مدل کمان چوبی سامیک هست که کیفیت قابل قبولی دارد هر چند قیمت بالایی برخی فروشندگان روی آن گذاشتند
کمانهای پلاستیکی یا فایبرگلاس
فرایند تولید این کمانها تزریق پلاستیک الیافدار مخصوص درون قالب است. مزیت این کمان هم بصرفه بودن و قیمت اقتصادی آن است ضمن اینکه مانند چوب در مقابل رطوبت آسیب پذیر نیست. اما مقاومت زیادی ندارد و تنها برای کمانهای آموزشی با قدرت های پایین(پنداژ کم) و کمانهای نوجوانان مناسب است. خرید کمان آریو ۴۸ آرش
نمونه این نوع کمان در بازار ایران کمان kap سورپرایز ( surprise) است که برای آموزش می تواند گزینه خوبی باشد. هرچند گاهی فروشنده های ما به قیمت های بالا این کمان را به عنوان کمان حرفه ای به خریداران کم اطلاع می فروشند.
کمان های فلزی( آلومینیومی)
آلیاژهای آلومینیوم بهترین جنس برای کمان هستند
کمانهایی از جنس آلومینیوم یکی از بهترینها هستند اما لزوما بهترین کمان ها نیستند چون روش تولید آنها می تواند روی کیفیت آنها تاثیر بگذارد. مثلا برخی کمانهایی که بصورت ریخته گری آلومینیوم تولید می شود کیفیت بسیار پایین تری از نمونه های پلاستیکی دارند اما علت چیست؟
روش ریخته گری: ارزان ترین و ساده ترین روش تولید یک قبضه کمان آلومینیومی، ذوب و ریخته گری آن در قالب های ماسه ای است. چون آلیاژ آلومینیوم ذوب شده بدون هیچ فشاری درون قالب ماسه ای ریخته می شود محصول تولید شده تراکم بسیار پایینی دارد و گاها داخل آن حفره هایی(سوسه) وجود دارد.
روش ریخته گری برای تولید کمان در دنیا انجام نمی شود اما تو ایران برخی افراد بصورت تکی قبضه کمان به این صورت می سازند و با سود خوبی که به برخی مربی ها می دهند می فروشند. تنها شرکت تولید کننده کمان کشورمون که کمان آرش هست هم در سال ۱۳۸۲ تا ۸۳ چند مدل کمان ریخته گری وارد بازار کرد(کمان تندر و کمان غزال) که این مدل ها با اینکه زیاد تولید نشد اما بخاطر شکست و تاب برداشتن خیلی زود از بازار جمع شد و کمانهای باکیفیت تر آرش جایگزین آن شد. یکی از مشکلات بارز این کمانها استحکام کم در مقابل فشار، مخصوصا در قدرت های بالاست.
در حال حاضر قبضه کمان های فلزی به ۳ صورت دایکست، فورج و فول ماشینکاری تولید می شود. بهترین روش تولید هم روش فول ماشینکاری شمش آلومینیوم با آلیاژ مخصوص است که قیمت این مدل کمانها بسیار بالاست.
روش دایکست: به طور خلاصه در این روش آلومینیوم را ذوب کرده و با دستگاه های مخصوص با فشار بالا درون قالب تزریق می شود. در این روش برای تولید قبضه کمان تراکم نسبتا بالا و خوبی ایجاد می شود و قبضه استحکام قابل قبولی دارد. کمان رین بو آرش نمونه کمانی است که به این روش تولید می شود.
روش فورج: در این روش برای اینکه برخی خواص شمش آلومینیوم در هنگام ذوب شدن از بین نرود آن را تا میزان نرم شدن حرارت می دهند سپس بوسیله پرس کردن قالب مخصوص فرم قبضه کمان شکل می گیرد. کمانهایی که به این روش تولید می شوند مانند دایکست تراکم خوبی دارند و استحکام آنها از نمونه دایکست هم کمی بیشتر است.
نمونه کمانهایی که به این روش تولید می شوند ودر بازار ایران وجود دارد می توان به برخی کمانهای وین اند وین اشاره کرد.
روش تولید قبضه کمان های حرفه ای
همانطور که در بالا اشاره کردم بهترین جنس و روش تولید برای قبضه کمان ، ماشینکاری شمش آلومینیوم با آلیاژ مخصوص است بخاطر اینکه شمش آلومینیوم آلیاژ شده تراکم بسیار خوب و استحکام بالایی دارد و چون حرارت نمی بیند خواص اولیه خود را حفظ می کند. با توجه به تولید پرهزینه روش فول ماشینکاری ، فقط برای تولید قبضه های کمان حرفه ای از آن استفاده می شود.
در روش فول ماشینکاری از آلومینیوم با آلیاژ ۶۰۰۰ یا ۷۰۰۰ که بخاطر خواص بالا در صنایع هوایی کاربرد دارد استفاده می شود و قبضه کمان را به صورت تکی با دستگاه های تمام اتومات ماشینکاری می کنند
قبضه کمان فرمولا ایکس هویت با قیمت ۷۰۰ دلار به صورت تک عرضه می شود
ماشینکاری این قبضه ها توسط دستگا ه های تمام اتومات cnc انجام می شود. در بازار اکثر کمانهای حرفه ای شرکت هویت و وین اند وین به این روش تولید شده اند. در ایران هم کمان آرش قبضه های کمان سفارشی خود را به این روش تولید می کند.
جنس بازوهای کمان
بازوهی کمان از جنس چوب ،فایبرگلاس ، کربن و... ساخته می شوند ساختار بازو یا لیمب ریکرو با کامپوند متفاوت است. با توجه به ساختار بازوی ریکرو، کمانهای ریکرو را نباید بیش از چند ساعت در حالت زه شده قرار داد چون باعث تنش در هسته مرکزی بازو و عدم دقت لازم می شود.
جنس بازوهای آموزشی کمانهای ریکرو معمولا از چوب یا فایبرگلاس ساخته می شوند و بازوهای نیمه حرفه ای و حرفه ای کمان ریکرو از چوب ، الیاف کربن، الیاف شیشه، فوم و... که به صورت لایه ای روی هم پرس می شوند ساخته می شود.
بازوهای چوبی و فایبرگلاس: بازوهایی که یک تکه از چوب یا کامل فایبرگلاس ساخته شده اند برای آموزش و تفریح استفاده می شود و کمتر دقت لازم برای مسابقات حرفه ای را دارد. نمونه آن بازوی آموزشی کیارش
بازوهای چوب گلس: این بازوها برای کمانهای آموزشی و نیمه حرفه ای استفاده می شوند و دقت خوبی دارند اما سرعت تیر آن بخاطر وزن کمتر از بازوهای حرفه ای است. برخی نمونه های سامیک و وین اند وین از این مدل هستند
بازوهای چوب کربن: این بازوها برای کمانهای حرفه ای و مسابقه ای استفاده می شود و قیمت بالایی دارند هسته اصلی آن چوب است . استفاده از کربن باعث سبکتر شدن بازو و سرعت تیر و دقت بیشتر آنها شده است. نمونه این بازوها بازوی ایکس تور X tour کمپانی هویت است. قیمت هرجفت ۵۵۰ دلار
بازوهای فوم کربن: جدیدترین نمونه بازوهای حرفه ای هستند که برای سبکتر شدن و سرعت و دقت بهتر ، از نوعی فوم خاص در هسته اصلی آن استفاده شده است،قیمت این بازوها بسیار بالاست
نمونه این بازوها بازوی ویاویز کمپانی وین اند وین کره جنوبی هست. خرید بازوی کمان ویاویز